Vaak zijn ontvangen e-mails een goede inspiratie voor ons om een artikel te schrijven.
Zo ook deze keer. Regelmatig ontvangen vragen over reeds elders aangeschafte vogels.
Daaruit kunnen we verder selecteren en concluderen dat de meest gestelde vraag hierop neerkomt: Hoe krijg ik mijn nieuwe pas aangeschafte papegaai of parkiet tam? Deze vraag gaat vaak vergezeld van een excuus over het feit dat men de vogel niet van ons heeft overgenomen, maar pas later ontdekte van ons bestaan….
Tsja, wat doe je dan?
Koop je een wasmachine bij winkel B ga je dan ook te rade bij winkel A als blijkt dat het apparaat niet goed functioneert?
Wellicht dat winkel A uitsluitend goed werkende apparaten verkoopt en dus geen helpdeskmedewerkers in dienst heeft om alle problemen op te lossen.
Immers die zijn er niet.
Uiteraard hebben we het hier niet over apparaten, maar over levende wezens. Bovendien levende wezens die al jaren onze passie hebben.
Dus dan toch maar een antwoord dat hopelijk zowel de mensen als het dier goed op weg zullen helpen, ondanks dat wij hier eigenlijk de tijd niet voor hebben, omdat die wordt besteed aan het wel deskundig socialiseren van papegaaien en parkieten tot huisdier.
Het recent ontvangen bericht dat representatief is voor vele berichten hieromtrent luid als volgt:
“Wij hebben sinds 3 dagen 2 agepornisjes bij ons thuis staan. ze zijn nog jong, althans dat heb ik me laten vertellen. Maar nu is het zo dat als ik ook maar in de buurt van de kooi kom dan schieten ze hun hoek in en zitten daar makkelijk een uur zonder geluid te maken. Nu staat de kooi bij ons ( tijdelijk ) aan de eettafel. Dus we komen vrij vaak op een dag dichtbij. pas echt na een tijd gaan ze weer een beetje bewegen, maar als ik of mijn vriendin opstaat. Naja vul maar in. Mijn vraag dus, is dit oke ? na 3 dagen nog z’n wantrouw. We proberen ze zoveel mogelijk nog te negeren, af en toe als ze actief worden tegen ze praten en dan staan ze lekker terug te krijsen, maar als we opstaan is het klaar.
Ik zie jullie antwoord tegemoet !”
Wij zijn al jaren geleden gestopt met de kweek van Agaporniden, omdat we keuzes moesten maken m.b.t. beperkte ruimte, maar voor die tijd hebben we ongeveer 7 a 8 jaar dagelijks met deze soort gewerkt in verschillende mutaties en ondersoorten zoals personata en fisheri.
Het antwoord volgt hieronder:Om uw een helder antwoord te geven,is denk ik enige uitleg vooraf noodzakelijk ome.e.a. in de juiste context te kunnen zien.
Sinds 2013 is het zo dat in Nederland een wet is ingevoerd die bepaald dat jonge kromsnavels (alle parkieten en papegaaien) niet meer met de hand mogen worden grootgebracht.Hiermee leiden de goede onder de kwaden die deze methode voorheen gebruikten. Uitsluitend wanneer kan worden aangetoond dat er sprake is van een absolute medische noodzaak kan hiervan worden afgeweken door een vogel toch handmatig te voeren. Kwekers (professioneel en hobbymatig) waaronder ook wij worden hier streng op gecontroleerd. Blijkt dat er toch ‘bijgevoerd’ wordt dan worden dieren in beslag genomen en volgen er hoge boetes. Sinds 2014 is die wet zelfs aangescherpt met het verbod om niet zelfstandige kromsnavel kuikens van de ouder vogels te scheiden. Verkoop van niet zelfstandige kuikens is hierdoor sinds 2013 al onmogelijk en verboden.
Was het met de hand grootbrengen van jonge kromsnavels een uitermate arbeidsintensieve bezigheid die door slechts weinigen verantwoord kon worden uitgevoerd, het tot huisdier socialiseren van een kromsnavel kuiken dat WEL reeds geheel zelfstandig is,blijkt een voor velen onmogelijke opgave. Zowel de hoeveelheid tijd als de noodzakelijke deskundigheid ontbreken bij de meeste vogel verkopers om een in feite wild dier zover te krijgen dat hij alsnog vriendschap met de mensen sluiten met hen kan samenleven.
Enkele jaren voordat de genoemde wetgeving in werking trad, zagen wij al aankomen dat dit zou gebeuren en waren reeds aan het experimenteren met alternatieve methodes.Inmiddels heeft dat wat meer vorm gekregen en hanteren wede meest succesvol gebleken manieren dagelijks. In elk geval kunnen we concluderen dat de hoeveelheid tijd, energie en geduld die noodzakelijk zijn om tot het gewenste resultaat te komen, namelijk een zeer tamme papegaai of parkiet die de mens in alle situaties als kameraad beschouwd, vermenigvuldigd is.
Er heerst nog veel onbegrip hieromtrent, want iedereen die bijvoorbeeld via ons een vogel reserveert die op dat moment nog een eitje is of een pasgeboren jong zal moeten wachten totdat het dier alle processen succesvol heeft doorlopen alvorens wij deze kunnen overdragen. Ondanks het feit dat wij dagelijks hiervoor enorm veel geduld moeten opbrengen met de uitvoering van het socialiseren, hebben niet velen het geduld slechts te wachten tot dit is voltooid en klagen al na een paar weken dat het ’te lang duurt’.
Inmiddels werken we uitsluitend nog met overeenkomsten die vooraf vastleggen wat de verantwoordelijkheden precies inhouden m.b.t. het reserveren van een tamme vogel bij ons.Dit alles gezegd hebbende hoop ik dat duidelijk is dat anno nu elke echt tamme vogel een enorme hoeveelheid geduld, tijd, liefde en aandacht vertegenwoordigd van de mensen die hem op dat niveau hebben gebracht. Meer nog dan vroeger door hand opfok het geval was.
Zijn uw vogels daadwerkelijk jong in de zin van nog niet volwassen (tot ong. 1 a 1,5 jaar bij agapornis) dan is het in veel gevallen wel mogelijk ze nog tot huisdier te socialiseren. Zij het met deskundigheid en veel geduld. Het gedrag echter dat u beschrijft, getuigd van totaal niet met mensen gesocialiseerde vogels die om deze reden bij elkaar kruipen om veiligheid te zoeken. Wanneer ze als huisdier zijn verkocht, zouden ze dus die veiligheid bij de mens moeten zoeken, omdat hen dat is geleerd. Een in gevangenschap geboren kromsnavel ongeacht leeftijd die de mens niet als kameraad ziet, is geen huisdier, maar een wild dier dat in een volière gehouden dient te worden.
Om het gedrag van uw vogels te begrijpen, hierbij een mogelijk scenario van wat dit soort dieren hebben meegemaakt, voordat ze bij (meestal niets vermoedende en goed bedoelende) mensen in huis terecht komen:
De kuikens worden 24/7 intensief verzorgd door meestal beide ouder vogels.
Ze worden allereerst warm gehouden door hun ouders en door elkaar in het nest. Hier heerst een zeer intieme situatie gedurende gemiddeld minstens 5 weken bij kleinere soorten en veel langere tijd bij grotere soorten. De jongen worden niet alleen regelmatig gevoerd door de ouders,maar ook gepoetst, geknuffeld en vertroeteld.
Dan komt het moment dat ze hun kleine intieme nestje (een nestkast)gaan verlaten. Ze vliegen er voor het eerst uit.Sommigen gaan er direct weer in, anderen steeds wat minder.Dan volgt een periode waarin ze nog steeds door de ouders worden gevoerd, gepoetst en verder verzorgd. Ook dit duurt bij kleinere soorten nog zeker een week of 6 tot 10. Tijdens die laatste periode leren ze niet alleen zelf voldoende voeding tot zich te nemen naarmate de ouders hun minder voeren,maar ze leren ook ‘vogel gedrag’. De van nature aanwezige angst voor mensen bij prooidieren zoals kromsnavels wordt nu overgedragen. ‘Alles wat groter is dan jij is een gevaar.’
Tijdens deze periode zien de jongen ook de verzorger. Ondanks dat er een zekere ‘makheid’ kan ontstaan t.a.v. degene die hun voer brengt, overheerst al snel de angst en blijven de jongen op afstand. Daarbij zijn alle kromsnavels bij uitstek groepsdieren. Dat betekend o.a. dat ze uitsluitend in een groep kunnen functioneren. Houd men een deskundig tot huisdier gesocialiseerde kromsnavel alleen, dan is men zelf dus ook onderdeel van de groep. Net als wanneer men er meerdere houd op die manier. De reactie bij groepsdieren die gevaar zien, is ook als groep.Is 1 vogel geschrokken dan de rest ook. Vliegt er uit reactie 1 terug de nestkast in, dan de rest ook enz.
Zoals gezegd, leren de jongen in de laatste fase bij de ouders gedragingen, maar daarnaast wordt ook zelfrespect bijgebracht. Ze ontdekken a.h.w. dat ze vogel zijnen dus geen mens of hond of kat.Dit is voordeel t.o.v. hand opfok omdat hand opfok vogels deze zelfverzekerdheid niet meekrijgen en juist daar door op latere leeftijd, tijdens volwassenheid, gedragsproblemen kunnen ontwikkelen.Een onzekere papegaai is erger dan een agressieve.Dat dit zo werkt is zelfs wetenschappelijk onderzocht en bevestigd in meerdere studies.Tegelijkertijd is het een groot nadeel, omdat de angsten die hiermee worden ontwikkeld, later tijdens socialisatie tot huisdier juist weer moeten worden afgeleerd.
Grofweg kennen kromsnavels 3 basis angsten:
- angst voor nabijheid van mensen
- angst voor aanraking door mensen
- angst om vastgepakt en opgetild te worden door mensen.
In elk geval zal men tijdens socialisatie training er in principe niet in slagen angst nr 3 te overwinnen als niet eerst angst nr 1 en 2 zijn overwonnen. Er moet dus om te beginnen in de juiste volgorde worden gewerkt.
U zou eventueel de vogel tijdelijk kunnen scheiden op een manier dat ze elkaar niet kunnen horen noch zien. Deze tijd gebruikt u om 1 op 1 vertrouwen op te bouwen. Zijn beide vogels afzonderlijk van elkaar goed aan u gewend, luisteren ze naar opdrachten mbt basis vaardigheden zoals op- en afstappen dan kunt u ze eventueel stap voor stap weer samen brengen.
Het voert te ver om in een paar berichten gedetailleerd uit te leggen hoe wij precies te werk gaan met socialisatie en verdere training. Er is zoveel over te zeggen dat we hiervoor speciale workshops en cursussen hebben opgezet. U vindt deze o.a. hier.
Heeft u verdere vragen, laat het gerust even weten via het contact formulier